Üreme

Canlılar eşeyli ve eşeysiz üreme  şeklinde üreme yaparlar.

A.Eşeysiz Üreme : 

İlkel yapılı canlılarda görülür. Tek bir ata canlının faaliyetiyle gerçekleşir. Üremenin temelinde mitoz bölünme bulunur. Oluşan yavru canlılar tamamen ana canlıya benzer canlılar arasında çeşitlilik bulunmaz.

1. Bölünerek Çoğalma

Bir hücreli canlılarda görülen en hızlı çoğalma biçimidir. Bakteriler, amip, öglena, paramesyum bu şekilde çoğalır.

2. Tomurcuklanarak Çoğalma

Ana canlıdan oluşan çıkıntıların zamanla gelişmesiyle yavru canlılar oluşur. Bu yavrular bağımsız ya da beraber yaşayabilir. Bira mayası, sünger, hidra ve mercanlarda görülür.

3. Sporla Çoğalma

Özel olarak üretilmiş tohum şeklindeki bir hücreli sporlarla sağlanır. Sporlar uygun şartları bulduklarında çimlenerek yeni bir canlıyı oluşturur. Çiçeksiz bitkiler, mantarlar ve sıtma etkeni olan plazmodyumda görülür.

4. Rejenerasyonla Çoğalma

Vücuttan kopan parçanın yenilenip gelişmesiyle yavru canlıların oluşmasıdır. Yassı solucan planarya, toprak solucanı ve deniz yıldızlarında görülür.

5. Çelikle ve Yumruyla Çoğalma

Bazı çiçekli bitkilerde gövde parçalarının toprakta filizlenmesi sonucu sağlanır. Söğüt, iğde, gül, üzüm, patates gibi bitkilerde görülür.

Beslenme

                         Canlılarda beslenme üç şekilde gerçekleşir:


1. Ototrof Beslenme : Kendi kendine beslenebilen ve beslenmeleri için gerekli olan besinleri bağımsız olarak üretebilen canlılara ‘Ototrof Canlılar’ denir.

Ototrof canlılar inorganik maddelerden organik madde sentezleme kabiliyeti olan organizmalardı . Ototroflar organik madde sentezi için gerekli olan enerjiyi güneş enerjisinden karşılarlar.Bu tür ototrof canlılara besin sentezinde ihtiyaç duydukları enerjiyi güneş enerjisinden karşıladıkları için ‘Fotoototrofik Canlılar’ adı verilir. Örnek olarak bitkileri verebiliriz. Bazı bakteri grupları besin sentezi sırasında gerekli olan enerjiyi çeşitli inorganik kimyasal reaksiyonlardan karşılarlar.Bu tür canlılara da ‘Kemoototrof Canlılar’ adı verilir.

2.Heterotrof Beslenme : Heterotrof canlılar,canlılık faaliyetlerini sürdürebilmek için gereksinim duydukları enerji,inorganik ve organik molekül ihtiyaçlarını dışarıdan karşılarlar. Heterotrof organizmalar beslenebilmek için dış ortama bağımlıdırlar.Bu sebeble dışarıdan aldıkları organik molekülleri sindirime uğratarak enerji ve yapısal inorganik molekül ihtiyaçlarını karşılarlar. Hayvanlar,Mantarlar (Fungus) ve bazı tek hücreli canlılar organizmalar heterotrof canlılardır.

Solunum

Canlılar yaşamlarını sürdürebilmek için enerjiye ihtiyaç duyar. Enerji ancak besin maddelerinden karşılanabilir. Canlıların aldıkları besin maddelerini oksijen kullanarak veya oksijen kullanmadan enerji elde etmesine solunum denir.

Canlılarda solunum ikiye ayrılır:

1. Oksijenli Solunum: Solunumda, alınan basit şeker (glikoz) hücre içerisinde parçalanır ve bunun sonucunda enerji, karbondioksit ve su oluşur. Bazı canlılar glikozu oksijen kullanarak parçalar ki bu olaya oksijenli solunum denir. Oksijenli solunum olayı hücrelerde mitokondri de gerçekleşir. 



2. Oksijensiz Solunum: Bazı canlılar solunumlarında (yani glikozu parçalarken) oksijen kullanmazlar. Oksijen kullanılmadan besinlerdeki kimyasal bağ enerjisinin ATP enerjisine dönüştürülmesi olayına oksijensiz solunum denir. 

Hücresel Yapı

Hücresel yapı ikiye ayrılır:

1. Prokaryotik Yapı: Belli bir çekirdekleri olmayan, kalıtım maddesi sitoplazmada dağınık halde bulunan çok basit hücrelerdir. Bunların zarları organelleri yoktur. Sadece ribozom organeli içerirler. Bazılarında sitoplazmada klorofil pigmentleri veya hücre zarından oluşan mesozomlar bulunabilir. Örneğin; bakteriler ve mavi-yeşil algler prokaryot hücre yapısında canlılardır. 


2. Ökaryotik Yapı: Belli bir çekirdek yapısına sahiptirler. Çekirdek içinde DNA, RNA, özel çekirdek sıvısı ve çekirdekçik gibi yapılar bulunur. Zarlı ve zarsız organellere sahiplerdir. Örneğin; insan, hayvan, bitki, mantar ve protista gibi canlıların hücreleri ökaryot hücre yapısına sahiptir.